Απόλυση
Ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να
προβεί σε απόλυση με δύο τρόπους: με προειδοποίηση ή με έκτακτη καταγγελία της
σύμβασης εργασίας (δηλαδή χωρίς προειδοποίηση). Η επιλογή του ενός ή του άλλου
τρόπου ανήκει στη βούληση του εργοδότη.
Εάν πρόκειται για υπάλληλο και η
καταγγελία της σύμβασης εργασίας γίνει χωρίς προειδοποίηση, ο εργοδότης
υποχρεούται να καταβάλει ολόκληρη την αποζημίωση που οφείλεται, όπως καθορίζει
ο Ν. 2112/1920. Εάν η καταγγελία της σύμβασης γίνει ύστερα από προειδοποίηση, ο
εργοδότης υποχρεούται: α) να γνωρίσει με έγγραφο στον μισθωτό ότι η υπάρχουσα
σύμβαση εργασίας θα λυθεί μετά την πάροδο του χρόνου προειδοποίησης. Κρίνεται
σκόπιμο και στην πράξη εφαρμόζεται η ημερομηνία της απόλυσης, δηλαδή η λήξη του
χρόνου προειδοποίησης, να καθορίζεται επακριβώς, π.χ. 10 Οκτωβρίου 2010. Στην
περίπτωση αυτή ο εργοδότης έχει υποχρέωση κατά την ημέρα που ορίστηκε ως λύση
της σύμβασης εργασίας (ημέρα απόλυσης) να καταβάλει το μισό (1/2) μόνο της
νόμιμης αποζημίωσης.
Αντίθετα, αν πρόκειται για
εργατοτεχνίτη, οφείλεται ολόκληρη η αποζημίωση είτε απολυθεί με προμήνυση είτε
όχι.
Καταγγελία σύμβασης ορισμένου
χρόνου πριν τη λήξη
Η σύμβαση ορισμένου χρόνου μπορεί
να καταγγελθεί πριν τη λήξη της για σπουδαίο λόγο είτε από τον εργοδότη είτε
από τον εργαζόμενο.
"Σπουδαίος λόγος" είναι
η ύπαρξη γεγονότων στη διάρκεια της σύμβασης, εξαιτίας των οποίων είναι αδύνατη
η εξακολούθησή της σύμφωνα με την καλή πίστη (π.χ. παράβαση των συμβατικών
υποχρεώσεων και προξένηση βλάβης από το μισθωτό με αθέτηση ουσιωδών όρων της
σύμβασης και μείωση του εργαζομένου από τον εργοδότη κ.λπ.). Εάν υπάρχει
σπουδαίος λόγος δεν υποχρεούται ο εργοδότης σε αποζημίωση. Εάν δεν υπάρχει
σπουδαίος λόγος και καταγγελθεί η σύμβαση, ο εργαζόμενος μπορεί να διεκδικήσει
δικαστικά τους μισθούς που θα έπαιρνε μέχρι τη λήξη της.
Αποζημιώσεις απόλυσης
Όταν η αποζημίωση λόγω
καταγγελίας της σύμβασης εργασίας υπερβαίνει τις αποδοχές 2 μηνών, ο εργοδότης
καταβάλλει κατά την απόλυση ένα μέρος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στις
αποδοχές δύο μηνών. Το υπόλοιπο δίνεται σε διμηνιαίες δόσεις (κάθε μία από τις
οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τις αποδοχές δύο μηνών, εκτός και αν το
ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του συνόλου της αποζημιώσεως είναι
μικρότερο). Η πρώτη δόση καταβάλλεται
την επομένη της συμπλήρωσης του διμήνου από την απόλυση.
Υπολογισμός αποζημίωσης
Ο υπολογισμός της αποζημίωσης
γίνεται με βάση τις τακτικές αποδοχές του μισθωτού (άσχετα αν πρόκειται για
υπάλληλο ή εργ/τη) κατά τον τελευταίο μήνα με καθεστώς πλήρους απασχόλησης
(άρθρο 5 παρ. 1 Ν. 3198/55). Ως τελευταίος μήνας για τον υπολογισμό της αποζημίωσης
νοείται το χρονικό διάστημα που έχει ως τέλος την ημερομηνία απόλυσης του
εργαζομένου και αρχή την αντίστοιχη ημερομηνία του προηγούμενου μήνα.
Επισημαίνεται ότι η αποζημίωση πρέπει να υπολογίζεται βάσει των πραγματικά
καταβαλλόμενων αποδοχών και όχι βάσει των νομίμων. Τακτικές αποδοχές θεωρούνται
ο μισθός, καθώς και κάθε άλλη παροχή σε είδος και σε χρήμα που δίνεται τακτικά
και μόνιμα. Ειδικά για την αποζημίωση απόλυσης συνυπολογίζονται τα δώρα εορτών
και το επίδομα αδείας, προσαυξάνοντας κατά το 1/6 του μηνιαίου μισθού ή του
ημερομισθίου.
Ποιες είναι οι ενέργειες του
εργαζομένου σε περίπτωση άκυρης απόλυσης
Ο εργαζόμενος που απολύεται από
την εργασία του με άκυρη καταγγελία μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια και να
ζητήσει να αναγνωριστεί η ακυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του
και να του καταβληθούν οι μισθοί υπερημερίας από τον εργοδότη που δεν
αποδέχεται τις προσφερόμενες υπηρεσίες του.